ینی تبریز- با توجه به مهم بودن خاک به عنوان یکی از با اهمیت ترین اجزاء طبیعت، اتحادیه جهانی علوم خاک (International Union of Soil Science) در سال ۲۰۰۳، در راستای ارزش گذاشتن به اهمیت خاک و پیشگیری از تخریب و نابودی آن، روز ۵ دسامبر را به عنوان روز جهانی خاک نامید.

▪️این روز جهانی، بزرگداشتی است که اهمیت خاک و ضرورت بهره‌برداری پایدار از آن را برای جامعه های گوناگون در همه جهان روشن می‌ کند.

▪️ روز جهانی خاک و هفته گرامیداشت خاک، امسال با شعار «خاک سالم برای شهرهای سالم»، بار دیگر زنگ هشدار نسبت به وضعیت خاک به صدا درآمده است.

▪️خاک، این منبع حیاتی و غیرقابل جایگزین، ستون فقرات تولید غذا و بقای زندگی روی زمین است که متأسفانه در بسیاری از مناطق روستایی استان آذربایجان شرقی در حال آسیب دیدن است.

▪️پژوهشی نوین که اخیراً در این استان انجام شده، با هدف طراحی یک مدل مدیریتی جامع خاک، نشان می‌دهد چگونه تخریب خاک، فرسایش شدید و مدیریت نادرست آن، زندگی هزاران خانوار روستایی را تحت تأثیر قرار داده و روند مهاجرت به شهرها را تشدید کرده است.

▪️در این مطالعه، کیفیت خاک از پنج بعد کلیدی شامل فیزیکی، شیمیایی، زیستی، فرسایشی و مدیریتی مورد بررسی قرار گرفته و روستاهای استان بر اساس شاخص ویژه‌ای به سه دسته توسعه‌یافته، در حال توسعه و کمتر توسعه‌یافته تقسیم شده‌اند.

▪️نتایج تکان‌دهنده است: فقط ۲۴ درصد از روستاها در وضعیت توسعه‌یافته قرار دارند و بیش از نیمی از روستاها هنوز در مسیر توسعه‌اند یا عقب‌مانده‌اند. اما نکته امیدبخش این است که مدیریت صحیح خاک و حفظ مواد آلی، کلید ارتقای پایدار روستاهاست.

▪️این تحقیق راهبردهای عملی و مدیریتی مهمی برای احیای خاک و تقویت زیرساخت‌های توسعه روستایی ارائه می‌دهد که می‌تواند مسیر آینده روستاهای آذربایجان شرقی را دگرگون کند.

▪️با این حال، برای رسیدن به نتایج دقیق‌تر و تحقق این چشم‌اندازها، نیازمند حضور میدانی و ارزیابی‌های جامع‌تر هستیم تا خاک، این سرمایه بی‌بدیل طبیعت، دوباره جان بگیرد و زندگی روستایی رونق یابد.